Khamis, Mac 11, 2010

Gema Puisi Artistik - Takkan Melayu Hilang Di Dunia - 1.0

Saya masih ingat sewaktu mendapatkan persetujuan Cikgu Noormarlina untuk melatih semua pelajar menengah 2 bagi projek puisi ini.

Pengenalan saya lakukan dalam kelas-kelas bahasa bagi membuat para pelajar tersebut mengenali apa-apa yang dimaksudkan dengan puisi Melayu. Saya bertegas menyatakan bahawa puisi Melayu termasuk sajak, yang merupakan jenis puisi moden yang dipelopori oleh Allahyarham Masri SN dan Usman Awang di dalam dunia puisi Melayu daerah kita selepas perang dunia pertama.

Par pelajar itu saya kenalkan dengan bentuk puisi tradisional yang dipanggil pantun, syair, dan gurindam. Tersebutlah orang-orang seperti Raja Ali Haji, Munsyi Abdullah dan Zaaba yang masing-masing memberikan sumbangan yang besar dalam pelestarian puisi Melayu yang indah dan penuh dengan warnasarinya. Selain itu, saya minta para pelajar itu menulis apa-apa yang mereka faham melalui aktiviti pengenalan yang saya lakukan dalam kelas. Hasil tulisan kerja latihan mereka itu saya semak dan serahkan kepada Cikgu Noormarlina.

Daripada perbincangan dengan Cikgu Noormarlina, saya mendapat banyak input mengenai jenis puisi yang para pelajar itu akan saya ajar. Saya lalu mencari buku-buku yang ditulis oleh Pak Tenas Affendy. Daripada beberapa buah judul yang saya miliki, saya mendapati untuk mengisi tema 'Takkan Melayu Hilang Di Dunia', saya memilih puisi-puisi yang menerangkan ciri-ciri tentang anak-anak remaja lelaki dan perempuan dalam masyarakat Melayu tradisional. Selain itu, saya juga dapat mengerti makna 12 jenis sahabat dalam perbendaharaan khazanah puisi Melayu kita dalam buku Ungkapan Tradisional Melayu Riau. Setelah mengenal pasti bahan-bahan itu, saya berbincang-bincang lagi dengan Cikgu Noormarlina, beserta dua orang rakan guru yang lainnya, Cikgu Senan Bin Long dan Cikgu Ali Bujang, yang bersetuju dan sama-sama menyokong usaha dan memberikan pandangan kepada saya untuk mengangkat bahan-bahan yang saya susun itu menjadi sebuah persembahan puisi secara artistik.

Setelah menukil bahagian-bahagian yang saya perlukan, saya garap dan sunting beberapa buah bahagian puisi-puisi tersebut di samping menyusun sendiri bahagian pengakhiran puisi yang bakal para pelajar itu sampaikan. Belum terlintas dalam benak saya pada saat-saat itu akan betapa gamaknya bentuk persembahan itu nanti.

Saya kembali beberapa kali dalam kelas-kelas Cikgu Noormarlina dan mengajarkan makna yang tersurat dan tersirat dalam puisi-puisi yang saya susun itu. Selain memahami makna secara harafiah, saya meminta para pelajar itu membuat perenungan peribadi mereka atau menuliskan apa-apa tanggapan yang mereka ada dalam apa-apa hal yang dikatakan sebagai anak remaja Melayu tradisional dan bandingkan dengan apa-apa yang mereka lihat dalam kehidupan mereka sendiri pada hari ini. Saya juga meminta mereka mencari makna setiap perkataan yang mereka tidak tahu dalam Kamus Dewan dan catatkan dalam kertas latihan untuk saya semak dan sesudah itu saya serahkan kepada Cikgu Noormarlina. Seperti anda semua maklum, ada sebilangan pelajar-pelajar itu tidak dapat menghayati apa-apa yang hendak saya utarakan untuk mendewasakan mereka dan setetntunya mereka memandang sepi akan latihan-latihan yang saya arahkan lalu tidak menyelesaikan tugasan mereka itu dengan sempurna. Ada ketikanya, saya terpaksa bertegas kepada mereka bahawa saya mahukan tugasan itu mereka sudahi dan dihantar untuk saya semak. Biasalah, ada seorang dua yang ungkal dan terus-terusan tidak mahu menghantar tugasan tersebut.

Dalam masa yang sama, saya dapat berkongsi pengalaman saya berdeklamasi puisi dengan memberikan tekanan pada nada, lontaran suara serta sebutan setiap perkataan dengan lenggok bahasa lisan Melayu yang saya faham. Saya maklum dengan penuh rendah hati, saya hanya tahu sedikit dan dengan bermodalkan yang sedikit itulah, saya menyarankan agar para pelajar itu meneliti serta menurut saranan-saranan yang saya buat itu. Saya tidak berputus asa walaupun saya sedar saya sedang berdepan dengan arus pemahaman yang kuat bahawa apa-apa yang mereka pelajari itu, mereka sangka tidak penting dan relevan dalam ujian akhir tahun dan juga peperiksaan GCE mereka kelak.

Tak kenal maka tak sayang/cinta. Oleh kerana saya kenal akan keindahan bahasa bangsa kita yang sungguh unik itu, saya cuba dan terus mencuba. Hanya Allah yang Maha Mengetahui apa-apa yang terbuku dalam hati saya. Terima kasih Cikgu-cikgu sekalian, rakan setugas saya yang saya hormati dan kasihi.

Kini, tinggal beberapa hari lagi sebelum tibanya hari peraduan. Saya tegaskan kepada kelapan-lapan orang pelajar yang akan membuat persembahan secara khusus, dan kepada rakan-rakan sedarjah mereka secara amnya, saya menujukkan mereka apa-apa yang saya kenal dan senangi - sedikit daripada timbunan khazanah puisi Melayu yang saya kenali, mungkin hanya sekelumit sahaja kerana ilmu Allah s.w.t. itu Maha Luas-Nya.

Saya bersyukur, walaupun agak perlahan, saya mendapati pelajar-pelajar itu mula menyenangi apa-apa yang mereka lakukan walaupun terdapat cabaran pada awalnya. Saya selalu menekankan betapa apa-apa yang mereka perolehi daripada apa-apa yang saya tunjukkan itu besar maknanya bagi saya dan saya berharap mereka tidak akan melupakan apa-apa yang mereka telah kecapi sejauh ini.

Wah, panjangnya cerita saya kali ini. Insya-Allah, saya akan menceritakan lagi masa-masa kami berlatih di dalam kelas, sewaktu hari raptai dan saat-saat sebelum hari persembahan, bagi saya secara peribadi tidak ada peraduan. Akan saya kongsi juga hasil-hasil tugasan yang disiapkan mereka. Nantilah.......

Tiada ulasan: